اینم از جلسه آخر آموزش نگارش صحیح انشا:
نكاتي پيرامون آموزش انشا
انجام فعاليت هاي زير براي آموزش مطلوب انشا توصيه مي شود:
1) از دانش آموزان بخواهيم اشيا و پديده هاي اطراف خود را با دقت مشاهده كنند، سپس مشاهدات خود را در ذهن مرتب كرده و براي بازگو كردن و نوشتن آماده كنند.
2) براي دانش آموزان داستان يا متني را بخوانيم و پرسشهايي جهت فعال نمودن ذهن آنان طرح كنيم. اين امر باعث مي گردد فراگيران از نقش فعال خود و مشاركت در بحث و نقد در كلاس لذت ببرند.
3) دانش آموزان را به طور عملي با اصول پژوهش و تحقيق و مراجعه به منابع اطلاعاتي و مطالعاتي آشنا سازيم.
4) به دانش آموزان آموزش دهيم كه در نوشتن انشا از واژه هاي دشوار و دور از ذهن استفاده نكنند.
5) دانش آموزان را ترغيب كنيم كه احساساتي را كه مايلند با ديگران در آن شركت باشند در نوشته ي خود به كار برند مانند: شادي، محبت، عاطفه، جشن، دوستي، ....
6) از دانش آموزان بخواهيم ابتدا خلاصه اي براي انشاي خود بنويسند، سپس نوشته ي نهايي را با خلاصه ي خود مقايسه و ارزيابي كرده آن گاه مشخص كنند آيا به هدف مورد نظر خود دست يافته اند يا خير؟
7) بانمايش يك فيلم كوتاه(داستاني، كارتون، مستند،....) دانش آموزان را به نقد نويسي تشويق كنيم تا آنها جملات خود را سازمان دهي كرده و نتيجه ي كلي نقدي را بنويسند.
8) با نمايش يك فيلم يا بيان يك داستان به صورت نيمه تمام از دانش آموزان بخواهيم فيلم يا داستان را به سليقه ي خود كامل كرده، سپس متن كامل شده را بازخواني كنند.
9) دانش آموزان را تشويق كنيم تا رئوس مطالب خود را بنويسند كه اين خود مهارتي است كه بايد آموزش داده شود. اين كار به بازخواني نوشته كمك بسياري مي كند استفاده از رئوس مطالب در برنامه ريزي بهبود كيفيت نگارش نقش موثري دارد.
10) نگارش خوب نياز به تمرين بسيار دارد. تمريناتي در زمينه ي خلاصه نويسي، بازنويسي، بازآفريني، خاطرات روزانه، شرح حال نگاري و.... دانش آموزان را به هنر خوب نوشتن آراسته خواهد كرد.
11) تجديد نظر در نوشته ي دانش آموزان بسيار مهم است، آنان مي توانند براي مدتي نوشته ي خود را بازنويسي كنند.
12) دانش آموزان را تشويق كنيم تا در ويرايش نوشته هايشان با هم كلاسي هاي خود هم فكري و تبادل نظر كنند و از آنها كمك بگيرند.
13) نمايش، سرود، تئاتر و... را براي بعضي از جلسات انشا انتخاب كنيم و بعد از ديدن آن از دانش آموزان بخواهيم تفسير مهمي را كه برداشت كرده اند بنويسند.
انواع موضوعات انشا
1) موضوعات توصيفي
در اين خصوص معمولا از دانش آموزان خواسته مي شود موضوعاتي نظير يك روز طوفاني را آن طور كه ديده يا شنيده اند،وصف كنند. واقعه اي را كه از نزديك مشاهده كرده اند و يا شرح آن را شنيده اند بنويسند.
لازم به يادآوري است كه در نوشته هاي توصيفي بايد از دانش آموزان خواسته شود تا درباره ي جزئيات پديده ها يا اشيايي كه با حواس مي توان آنها را دريافت دقت كنند يا فرصتي را ايجاد كنيم كه اشيا و يا پديده ها را از نزديك مشاهده كنند و اجزاي آن را بررسي نمايند در آن صورت است كه مي توانند درباره ي ديده ها و شنيده ها بنويسند و سوالات خود را درباره ي آن مطرح نمايند.
2)گزارش نويسي
اين نوع انشا زماني داده مي شود كه دانش آموزان به بازديدها، گردش ها، زيارت،تفريح و ديدار شخصيت ها رفته باشند در آن صورت مي توان از آنها خواست به صورت انفرادي يا گروهي درباره ي جزئيات بازديد و يا گردش خود مطالبي را بنويسند دانش آموزان چه را كه از نزديك يا از طريق پرسش دريافت كرده و يا از راه ديگري به آن رسيده است، در گزارش خود ذكر مي كند. به طوري كه خواننده ي گزارش احساس كند كه خود در محل حضور داشته است.
3) انشاي نقلي
در اين نوع انشا معلم داستان هايي از موضوعات و دروس مختلف براي دانش آموزان نقل مي كند و از آنان مي خواهد تا اين داستان ها را بنويسند مانند: سرگذشت انسان هاي شريف، فداكار، عالم، دانشمند، شهدا، .... كه مي تواند از كتاب هايي نقل شود. به اين ترتيب ضمن الگو دادن به شاگردان از آنان مي خواهيم تا زندگي آن بزرگان را شرح دهند و نيز درس هايي را كه گرفته اند بنويسند. ذكر داستان هاي مفيد و ترغيب دانش آموزان به بازگويي و نوشتن آنها تأثير مطلوبي در روحيه ي آنها دارد. از طرف ديگر دانش آموزان را به خواندن سرگذشت بزرگان ترغيب نموده و زمينه ي تفكر و نويسندگي را در آنان تقويت مي نمايد.
4)انشاي تخيلي
اين نوع از انشا در واقع توصيف خيال پردازي هاي كودكان و يا اشخاص ديگر است در خيال پردازي معمولا فرد حكايتي را مي سازد ويژگي هاي شي را كه به تصور درآورده است بيان مي كند و گفت و گوهايي را تنظيم مي كند اما در واقعيت شايد چنين شيئي وجود نداشته باشد و چنان وسيله اي را كسي نساخته باشد و گفت و گويي هم رد و بدل نشده باشد و همه ي آنها ساخته و پرداخته ي ذهن خيال پرداز فرد باشد.
بين خيال پردازي و خلاقيت رابطه اي وجود دارد. لذا ترغيب دانش آموزان به بازگو كردن تخيلات به پرورش ذهن خلاق آنان كمك مي كند. چون تخيلات بيانگر احساسات و ادراكات دروني كودكان مي باشد.
بنابراين با مطرح كردن موضوعات تخيلي و ترغيب آنها به نوشتن موضوعات مي توان به احساسات، آرزوها، نگرشها و انتظارات آنان پي برد و تا حدودي ناشناخته هاي ذهني آنان را كشف كرد.
5) خلاصه نويسي
در واقع يك نوع راهبرد آموزش انشا مي باشد به اين معنا كه از شاگردان بخواهيم درسي يا مطلبي را كه در چند صفحه نوشته شده است در نصف يا يك صفحه خلاصه كنند يا داستان بلندي را كه در چندين جلسه شنيده اند نقل كنند و خلاصه نويسي در واقع تمريني براي انشاي نقلي است كه بايد به نكات زير هنگام نوشتن توجه كرد:
- رابطه ي مطلبي كه بايد به عنوان خلاصه نوشته شود با مطلب اصلي مشخص شود براي مثال: خلاصه به اندازه ي يك دوم، يك سوم، يك چهارم، يك دهم مطلب اصلي باشد.
- نوشته اي كه خلاصه مي شود داراي سه بخش اساسي است:
الف) يك بخش آن افكار و انديشه هاي اصلي نويسنده است، زير اين بخش خط كشيده تا عين آن نوشته و يا برداشت از متن اصلي نقل شود.
ب) بخش ديگر مفاهيمي است كه در جهت تأييد نظر نويسنده آورده شده است و به عبارت ديگر مستندات نويسنده به منظور ارائه يك فكر يا ايده است. در هنگام خلاصه نويسي بايد بخشي از آن به عنوان مستندات نويسنده، نقل گردد.
ج) بخش سوم هر نوشته دلايل و توضيحات نويسنده مي باشد كه جهت تبيين نوشته و يا ارتباط انديشه هاي ديگران با انديشه ي نويسنده است كه مي توان آن را هنگام خلاصه كردن حذف كرد. بنابراين خلاصه ها عين گفته يا فكر نويسنده و يا مستندات فكر نويسنده است كه در خلاصه آورده است.
چيزي كه در خلاصه نويسي حائز اهميت است اشاره به پيام اصلي نوشته و ذكر پيام هاي فرعي مي باشد.
6)نامه نگاري
نامه نگاري نوع ديگري از انشا نويسي است. در نامه نگاري رعايت نكات زير الزامي است:
- پيامي كه دانش آموز در مورد نامه ي خود نوشته است، قطع نامه، عنوان نامه، استفاده ي مناسب از علائم نگارش، حاشيه گذاري مناسب در نامه، خوش خطي، تاريخ نامه، نام و امضاي نويسنده، نشاني گيرنده، تناسب متن با مخاطب نامه و امثال آن.
منبع آموزش انشا: http://mazandeg.blogfa.com
از مطالب نه قلم راضی هستید؟ ما را حمایت مالی کنید